De krant De Standaard blijkt niet in staat de complexiteit, de gelaagdheid, het paradoxale van de realiteit te honoreren.
Een hoogdravende openingszin om te zeggen dat het cover-verhaal van de jongste DS weekendeditie (27 april) veel vragen oproept: ‘Mishandeling in katholieke tehuizen’. Even een verhaal van dertig jaar opgedist, enkele getuigen aan het woord gelaten, meester-patheticus Peter Adriaenssens opgebeld en voor de zon ondergaat valt minister Jo Vandeurzen diens voorstel bij om een onderzoek te voeren naar de omvang van de mishandelingen in Vlaamse katholieke instellingen tussen de jaren 1950 en 1980. Immers – dixit Adriaenssens – ‘We verdonkeremanen nog altijd het verleden’, ‘De katholieke zuil is nog altijd niet met heel haar verleden in het reine gekomen’ en ‘Veel slachtoffers voelen zich niet geroepen om met justitie of de hulpverlening te praten, maar willen hun verhaal misschien wel voor de geschiedschrijving vertellen.’
Kijk, ongetwijfeld zijn er fouten gebeurd, kleine én grote. Ongetwijfeld zijn er broze mensen die onder het mom van hulpverlening nog dieper in de miserie zijn geraakt. Ongetwijfeld vond hier en daar zelfs fysieke of psychische mishandeling plaats. Dat dient streng veroordeeld, volkomen ernstig genomen, waar mogelijk gesanctioneerd en waar nodig geheeld te worden. Daarvoor dienen justitie en welzijn.
Maar wat de krant De Standaard en in zijn zog psychiater Adriaenssens en minister Vandeurzen organiseren, ruikt naar collectieve verdachtmaking. Verdachtmaking van en afrekening met een verleden waaraan het grootste deel van onze zorgsector schatplichtig is: de inzet van edelmoedige en toegewijde religieuzen die zich met heel hun leven wijdden aan de zorg van de zwakste mensen. Vaak dag en nacht, veelal voor een karig loon of onbetaald. Natuurlijk bleven zij mensen met hebbelijkheden en zwakheden, natuurlijk waren er onder hen minder nobele en allicht ook labiele en zelfs malafide types, maar het gros van de religieuzen in de zorg getuigde van een betrokkenheid, een nabijheid – ja een liefde, die in onze professionele zorgcontext van vandaag met zijn efficiëntie, bureaucratie en regelneverij veelal niet worden gehaald. Religieuzen hebben ontelbare kansarme mensen een thuis, vriendschap, waardigheid en perspectief – kortom een menswaardig leven – gegeven.
In dat licht ruikt een krantenkop als ‘Vandeurzen vraagt ook onderzoek geweld nonnen’ (DS online 28/04) naar riooljournalistiek. Nog eens, misstanden moeten worden aangeklaagd, maar de realiteit heeft haar rechten: in al haar dimensies en in de juiste verhoudingen. De eerste opdracht van kwaliteitsjournalistiek is waarheidsvinding, geen stemmingmakerij.
Anawim 